بیت دوم گلشن راز شیخ محمود شبستری رحمه الله علیه
ز فضلش هر دو عالم گشت روشن
ز فیضش خاک آدم گشت گلشن
ابتدا باید در مورد صفات فضل و فیض سخن بگوییم، فضل در مصراع اول به کار رفته است که هر دو عالم را روشن می کند و فیض در مصراع دوم گفته شده است که خاک آدم را گلشن کرده است.
فضل عنوانی است که به صفت رحمان بر می گردد و فیض صفتی است که به رحیم باز می گردد. و رحمان و رحیم هر دو از صفات جمالی حق تعالی هستند.
حق تبارک و تعالی نسبت به تمامی موجودات بخشنده است، و بنا به رحمت بی کرانی که دارد، به تمامی موجودات دو عالم فیض رسانی می کند. اگر لحظه ای نوری از سوی حق تبارک و تعالی بر دو عالم و تمامی موجودات نتابد، عالم با تمامی اجزاء و موجوداتش نیست و نابود می شود. پس در نتیجه تمامی موجودات، از کوچک ترین موجود گرفته تا بزرگترین موجود که انسان کامل است، از موجود محسوس و مادی گرفته تا ملک مقرب، همگی تحت فضل خداوند تبارک و تعالی هستند.
نازل شدن کتاب مبین قرآن و بعثت حضرت ختمی مرتبت صلوات الله علیه و آله و سلم و دیگر انبیاء یک فضلی است از سوی حق تعالی برای تمامی بشر «وَأَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ الْکِتَابِ وَمُهَیْمِنًا عَلَیْهِ ۖ .» (مائده/ 48). این فضل برای تمامی بشریت به اندازه یکسان فرستاده شده است و فقط میزان بهره گیری انسان است که رستگاری و سعادت وی را مشخص می کند. چنان که الله تبارک و تعالی در کلام الله مجید فرموده است: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا ۚ وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنْتُمْ عَلَىٰ شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا ۗ کَذَٰلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ» (آل عمران/ 103).
همچنین سخن سعدی رحمه الله علیه نیز شاهدی بر این است که فضل خداوند دلالتی عام بر تمامی موجودات دارد. ایشان چنین می سرایند:
فضل خدای را که تواند شمار کرد/ یا کیست آنکه شکر یکی از هزار کرد
محمدمهدی داور
#گلشن_راز
1398/12/17
درباره این سایت